Jamniki to psy tropiące, które zostały wyhodowane w celu polowania na borsuki, króliki, lisy i inne zwierzęta drążące tunele. Dziś są naprawdę wszechstronnymi psami, mogącymi być świetnymi towarzyszami rodziny, psami wystawowymi czy myśliwymi.
Rasa powstała w XV wieku w niemczech. Przez lata była udoskonalana a celem było wyhodowanie nieustraszonego, wydłużonego psa, który mógłby kopać i wchodzić do nor borsuków a następnie z nimi walczyć.
Można wyróżnić jamniki o gładkiej sierści, które powstały w wyniku krzyżówki rasy braque – małej francuskiej rasy wyżłów z pinczerem. Jamniki długowłose to efekt krzyżówki z różnymi spanielami a szorstkowłose z terierami
Ich fizjologiczna budowa ciała, idealnie nadawała się do polowania pod ziemią. Luźna skóra nie pękała a mocny ogon pozwalał wyciągnąć go z każdej nory.
Chociaż teraz są to głównie psy domowe, ich instynkt jest ciągle aktywny. Uwielbiają kopać w ziemi a zabawki często zostają rozszarpane na strzępy.
Psy były ulubieńcami na dworach królewskich w całej europie. W Wielkiej Brytani zajmowały szczególne miejsce na dworze królowej wiktorii.
Ze względu na swój charakterystyczny wygląd, od dawna są ulubieńcami rysowników i twórców zabawek. Jednak ich fizjologiczna budowa ma praktyczne zastosowanie – krótkie łapy pozwalają kopać i płynnie poruszać się po podziemnych korytarzach, duża klatka piersiowa mieści wielkie płuca i serce, które pozwalają na niespotykaną wydolność.
Waga i rozmiar jamnika
W zależności od odmiany,waga i rozmiar jamników może się różnić. Standardowa odmiana waży od 7-15 kilogramów i osiąga 47 cm wielkości, miniaturowy około 5 kilogramów i 37 cm wielkości a najmniejszy czyli króliczy zaledwie 3.5 kilograma i 32 cm wielkości.
Charakter jamnika
Jamniki są uznawane za rasę mądrych, żywych i bardzo odważnych psów. Ze względu na to, że są bardzo wytrwałe, mogą być także uparte. Psy te słyną z bycia zabawnymi i nieustraszonymi ale najbardziej kochają bliskość swoich opiekunów. Ponieważ różne odmiany jamników powstał z krzyżówek psów o innych cechach, mogą one różnić się osobowością. Przykładowo jamniki szorstkowłose są aktywniejsze i bardziej energiczne niż długowłose czy o gładkiej sierści.
Charakteryzują się dużą wytrzymałością i energią. Uwielbiają spacery i zabawę na świeżym powietrzu gdzie z chęcią kopią i polują. Dobrze nadają się do życia w małym mieszkaniu pod warunkiem, że opiekunowie zapewnią mu wymaganą dzienną dawkę aktywności fizycznej – przynajmniej 2 dziesięciominutowe spacery. Odpowiednia motywacja sprawia, że chłoną wiedzę jak gąbka. Jednak trening musi być zróżnicowany, aby nie znudzić małego ucznia. Ze względu na ton i intensywność szczekania są doskonałymi psami stróżujący.
Wybierając szczeniaka z hodowli, warto przyjrzeć się dominującym cechom rodziców. Czasem wczesna socjalizacja jest najlepszym rozwiązaniem aby wychować jamnika na wszechstronnego psa.
Jamnik choroby
Przedstawione schorzenia mogą nigdy nie dotknąć pupila, jednak należy mieć świadomość, że ta rasa jest na nie szczególnie narażona.
- Choroby krążka międzykręgowego
Ze względu na swoją charakterystyczną budowę, psy tej rasy są szczególnie narażone na choroby związane z kręgosłupem. Genetyka, sposób poruszania się, czy uraz mogą go łatwo uszkodzić. Charakterystyczne objawy tego schorzenia obejmują paraliż, niemożność uniesienie tylnych łap a także nietrzymanie moczu i stolca. Należy pamiętać aby przy przenoszeniu pupila zawsze podtrzymywać jego plecy i tylną część ciała.
Leczenie zależy od nasilenia problemu i może polegać na podawaniu leków przeciwzapalnych, operację lub w nie rokujących przypadkach poprawę komfortu życia poprzez zastosowanie specjalnego „wózka inwalidzkiego”.
- Postępujący zanik siatkówki
Psy tej rasy są narażone na tą zwyrodnieniową chorobę oczu, która ostatecznie powoduje ślepotę. Można ją wykryć na długo przed pojawieniem się pierwszych objawów, wykonując odpowiednie testy DNA. Na szczęście jamniki jak i inne rasy psów, nawet po utracie wzroku świetnie sobie radzą, wiodąc szczęśliwe życie a wzrok zostaje zastąpiony wyostrzeniem innych zmysłów.
- Padaczka
Jamniki mają skłonność do występowania drgawek. Padaczka u tej rasy ma podłoże genetyczne lub powstaje w wyniku urazu głowy. Pierwszy atak drgawek wymaga pilnej diagnostyki weterynaryjnej a następnie wdrożenia odpowiedniego leczenia farmakologicznego, które będzie zapobiegać kolejnym napadom.
- Skręt żołądka
Ten nagły przypadek zazwyczaj dotyka duże rasy psów. Jednak ze względu na swoją charakterystyczną budowę ciała, jamniki też są na niego narażone. Do skrętu żołądka dochodzi gdy znajduje się w nim nadmiar gazów i brak możliwości jego wydalenia. Dochodzi do ucisku na tętnice i problemami z krążeniem krwi a w konsekwencji do rozwoju wstrząsu. Napompowany żołądek obraca się wokół własnej osi i uciska na przeponę, uniemożliwiając psu swobodne oddychanie.
Pierwsze objawy skrętu żołądka to:
- Odruch wymiotny jednak bez możliwości zwymiotowania
- Wzdęty i napięty brzuch
- Ślinotok
- Problem z oddychaniem
- Zdenerwowanie
- Utrata przytomności
Chory pies powinien od razu znaleźć się na stole operacyjnym, tylko tak istnieje możliwość udzielenia mu skutecznej pomocy. Rokowanie w przypadku wystąpienia skrętu żołądka jest złe, połowa psów dotknięta schorzeniem a następnie interwencją chirurgiczna umiera.
- Cukrzyca
Choroba przewlekła, często obserwowana u jamników z nadwagą. O przyczynach, objawach i leczeniu cukrzycy można przeczytać tutaj:
- Głuchota
Zdarzają się przypadki głuchoty u psów tej rasy, mające podłoże genetyczne. Dlatego warto przeprowadzić dokładny wywiad, dotyczący stanu zdrowia rodziców pieska z danej hodowli.
Wszystko na temat przyczyn i postępowania z psem który prezentuje cechy głuchoty można przeczytać tutaj:
- Nadczynność kory nadnerczy
Choroba Cushinga jest opisywana u jamników. Spowodowana jest nadmiarem produkcji kortyzolu. Objawia się częstomoczem i nadmiernym pragnieniem. W przypadku zaobserwowania tego typu objawów, należy udać się do specjalisty na dodatkową diagnostykę.
Karmienie jamnika
Zalecana dzienna dawka jedzenia, to od pół do półtorej szklanki suchej karmy, podzielona na 2 porcje. Dokładna ilość pożywienia, jaką powinniśmy karmić swojego jamnika, zależy od jego wieku, ilości aktywności fizycznej, stanu zdrowia ale przede wszystkim odmiany – jamnik króliczy potrzebuje mniej pożywienia niż standardowy.
Pielęgnacja psów rasy jamnik
Gładka sierść jamników jest krótka i błyszcząca z miękkim podszerstkiem. Twardy włos występuje na całym ciele z wyjątkiem szczęki, brwi i uszu. Występują one w czarnym , kremowym lub rudy kolorze. Jamniki o dwukolorowej gładkiej sierści, występują w kolorze czarnym , czekoladowym podpalanym lub marmurkowym oraz pręgowane.
Jamniki długowłose mają błyszczącą, lekko falującą długą sierść, która nadaje im eleganckiego wyglądu.
Kolor oczu jamników powinien być czarny, jedynie u jamników pręgowanych dopuszczalny jest niebieski kolor oczu.
Rasa nie wymaga nadmiernej pielęgnacji. Sierść zrzucają w umiarkowanych ilościach. Nie wymagają częstych kąpieli a jamniki gładkie wystarczy przetrzeć wilgotną szmatką aby zachować czystość przed planowanymi kąpielami.
Jamniki szorstkowłose i długowłose, wymagają regularnego szczotkowania aby zapobiec tworzeniu się kołtunów. Wymagają one częstszych kąpieli niż odmiana gładka, warto osuszać sierść przy pomocy suszarki aby wyglądała na ułożoną.
U wszystkich odmian jamników szczególną uwagę należy poświęcić ich opadającym uszom, w których mogą znajdować się liczne bakterie, grzyby czy roztocza. Należy co tydzień przemywać je zwilżonym wacikiem, obserwując pod kątem zaczerwienień i brzydkiego zapachu.
Jeśli pies nie ściera pazurów samodzielnie, należy obcinać je około raz w miesiącu.
Aby usunąć kamień nazębny i bakterie, szczotkuj zęby przynajmniej 3 razy w tygodniu. Przynajmniej raz w tygodniu obejrzyj psa, pod kątem wysypek, zaczerwienień na skórze czy ilości wydzieliny z oczu. Pomoże Ci to wcześnie wykryć i leczyć stany chorobowe.
Jamniki bardzo dobrze dogadują się z dziećmi, jednak są szczególnie narażone na urazy i skaleczenia. Dlatego należy uczyć najmłodszych domowników jak postępować z tymi czworonożnymi pupilami.